ভাৰতৰ জনসংখ্যা সমস্যা ৰচনা
সমগ্ৰ বিশ্বৰ ডেমোগ্ৰাফাৰসকলে জনসংখ্যা বৃদ্ধি হ্ৰাস কৰিবলৈ বিভিন্ন ব্যৱস্থাৰ প্ৰস্তাৱ দিছে। এই পদক্ষেপবোৰৰ ভিতৰত অৰ্থনৈতিক বিকাশক জনসংখ্যা নিয়ন্ত্ৰণৰ এক কাৰ্যকৰী পদ্ধতি হিচাপে গণ্য কৰা হয়।
১৯৭৪ চনত বুখাৰেষ্টত অনুষ্ঠিত বিশ্ব জনসংখ্যা সন্মিলনে ঘোষণা কৰিছিল, “উন্নয়ন হৈছে সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ গৰ্ভনিৰোধক।” বহুতো ইউৰোপীয় দেশে অৰ্থনৈতিক বিকাশৰ জৰিয়তে জনসংখ্যা বৃদ্ধি নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছে।
ভাৰতত বস্তুবোৰ একে নহয়। জনসংখ্যা নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে অৰ্থনৈতিক বিকাশৰ ইউৰোপীয় আৰ্হি ভাৰতত প্ৰয়োগ কৰিব নোৱাৰি।
এইটো জনসংখ্যা নিয়ন্ত্ৰণৰ এক কাৰ্যকৰী আৰু কাৰ্যকৰী পদ্ধতি হ’ব নোৱাৰে। যদিও পশ্চিমীয়া দেশবোৰত, জনসংখ্যা বৃদ্ধি লেহেম ীয়া হৈছে আৰু প্ৰাকৃতিক সম্পদ আৰু জনসংখ্যাৰ ভাৰসাম্য ব্যাহত হোৱা নাই, ভাৰতে দ্ৰুত বিকাশ অনুভৱ কৰিছে।
ফলস্বৰূপে, অৰ্থনৈতিক বিকাশ হ্ৰাস পাইছে। একেদৰে, পশ্চিমীয়া দেশবোৰে মৃত্যুৰ হাৰ হ্ৰাস কৰিবলৈ অত্যধিক দীঘলীয়া সময় লৈছিল; ভাৰতত, মৃত্যুৰ হাৰ নাটকীয়ভাৱে হ্ৰাস পাইছে।
উচ্চ জন্মহাৰ আৰু মৃত্যুৰ হাৰ দ্ৰুতগতিত হ্ৰাস হোৱাৰ ফলত হঠাতে জনসংখ্যা বিস্ফোৰণ হৈছে, যাৰ ফলত অৰ্থনৈতিক বিকাশ হ্ৰাস পাইছে।
বিশ্ব বেংকৰ এক অধ্যয়নঅনুসৰি, “উন্নয়নশীল দেশবোৰ দীৰ্ঘ দূৰত্বৰ দৌৰবিদৰ দৰে।” দ্ৰুত জনসংখ্যা বৃদ্ধি হৈছে দৰিদ্ৰতা দূৰ কৰাৰ বাবে সময়ৰ বিপৰীতে তেওঁলোকৰ দৌৰত এক অতিৰিক্ত বোজা, যি তেওঁলোকৰ অন্তৰ্নিহিত শক্তি নিৰ্বিশেষে তেওঁলোকক লেহেম কৰে।”
ভাৰতত জনসংখ্যা নিয়ন্ত্ৰণ ৰণনীতি বিকশিত কৰাৰ আগতে, প্ৰথম আৰু আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ বিষয়টো হ’ল অৰ্থনৈতিক বিকাশ কেনেদৰে প্ৰাপ্ত কৰিব পাৰি।
ভাৰতৰ জনসংখ্যা নীতি India’s Population Policy
বিংশ শতিকাৰ মাজভাগৰ পৰা, বিকাশ আৰু সমৃদ্ধিৰ ওপৰত জনসংখ্যা বৃদ্ধিৰ নেতিবাচক প্ৰভাৱৰ বিষয়ে উন্নয়নশীল বিশ্বত উদ্বেগ বৃদ্ধি পাইছে।
স্বাধীনতাৰ পিছত, ভাৰতীয় সিদ্ধান্ত লওঁতাসকলে 1951-52 চনৰ আৰম্ভণিতে জনসংখ্যা নিয়ন্ত্ৰণৰ গুৰুত্ব আৰু প্ৰয়োজনীয়তা স্বীকাৰ কৰিছিল, অৱশ্যে, স্বাধীনতাৰ আগতে, ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছে 1940 চনত প্ৰখ্যাত সমাজ বিজ্ঞানী ৰাধা কমল মুখাৰ্জীৰ অধ্যক্ষতাত জনসংখ্যাসম্পৰ্কীয় এখন উপ-সমিতি নিযুক্ত কৰিছিল, যাতে দ্ৰুতবেগী জনসংখ্যাক গ্ৰেপ্তাৰ কৰাৰ উপায় আৰু উপায়ৰ পৰামৰ্শ দিয়া হয়।
1921 চনৰ পিছত, ভাৰতৰ জনসংখ্যা দ্ৰুত গতিত বৃদ্ধি হ’বলৈ আৰম্ভ কৰে।
ভাৰতৰ জনসংখ্যা ঘনত্ব Population Density of India
ভাৰতৰ জনসংখ্যাৰ ঘনত্ব হৈছে বিশ্বৰ দ্বিতীয় সৰ্বাধিক জনবহুল দেশ, কেৱল চীনৰ পিছত। মুঠ জনসংখ্যাৰ 2.45% ভৌগোলিক এলেকাত বিশ্বৰ জনসংখ্যাৰ 17% তকৈ অলপ কম দেশ।
2001 চনৰ লোকপিয়লৰ চূড়ান্ত পৰিসংখ্যা অনুসৰি, ভাৰতৰ জনসংখ্যা আছিল 1028.61 নিযুত। ভাৰত হৈছে বিশ্বৰ আটাইতকৈ ঘন বসতিপূৰ্ণ দেশবোৰৰ ভিতৰত এখন, যাৰ জনসংখ্যাৰ ঘনত্ব প্ৰতি বৰ্গ কিলোমিটাৰত 324 জন, বিশ্বৰ গড় 47 জনলোকৰ তুলনাত।
ভূগোল, ঐতিহাসিক অভিজ্ঞতা, আৰু ইয়াৰ ফলত এটা অঞ্চলৰ পৰা পৰৱৰ্তী অঞ্চললৈ সামাজিক, সাংস্কৃতিক আৰু অৰ্থনৈতিক গুণাগুণৰ ক্ষেত্ৰত যথেষ্ট বৈচিত্ৰ্যথকা ভাৰত এখন বিশাল দেশ।
এই বৈচিত্ৰ্য দেশৰ জনসংখ্যা বিতৰণৰ ধৰণতো প্ৰতিফলিত হয়। ভাৰতৰ জনসংখ্যাৰ অসম বিতৰণ ইয়াৰ অন্যতম বিশিষ্ট বৈশিষ্ট্য।
জনসংখ্যা বৃদ্ধিৰ ফলত হোৱা সমস্যা Problems caused by population growth
ক্ৰমান্বয়ে জনসংখ্যা বৃদ্ধিৰ সমস্যাটো আজি বিশ্বৰ সন্মুখীন হোৱা আটাইতকৈ গুৰুতৰ সমস্যাবোৰৰ ভিতৰত এটা। এইটো আটাইতকৈ গুৰুতৰ বিষয়।
পৃথিৱীৰ বেছিভাগ দেশে দ্ৰুত জনসংখ্যা বৃদ্ধিৰ অভিজ্ঞতা লাভ কৰিছে। যিহেতু পৃথিৱীৰ সম্পদ সীমিত, এক নিৰ্দিষ্ট আকাৰৰ বাহিৰৰ জনসংখ্যাক সমৰ্থন কৰিব নোৱাৰি।
খাদ্যশস্যৰ অভাৱ আৰু বিশ্বব্যাপী শ্ৰমিকৰ অভাৱৰ বিষয়ে বাতৰি আহিছে। মানুহৰ জনসংখ্যা স্থিৰ হাৰত বৃদ্ধি পাইছে।
বিশ্বব্যাপী জনসংখ্যাই ইতিমধ্যে ছয় বিলিয়ন লোকক অতিক্ৰম কৰিছে, আৰু পৰৱৰ্তী তিনি বা চাৰি দশকত ই দুগুণতকৈও অধিক হ’ব বুলি আশা কৰা হৈছে।
যদি এই হাৰত জনসংখ্যা বৃদ্ধি অব্যাহত থাকে, অত্যাধিক জনবসতিপূৰ্ণ দেশবোৰৰ অৰ্থনীতিজনসংখ্যা বৃদ্ধিৰ সৈতে খাপ খাই থাকিবলৈ অক্ষম হ’ব।
সকলোৰে দুৱাৰমুখলৈ শান্তি, আৰাম আৰু কল্যাণ অনাৰ সকলো প্ৰচেষ্টা বিফল হ’ব, আৰু যদি জনসংখ্যাক যুক্তিসঙ্গত সীমাৰ ভিতৰত ৰখা নহয় তেন্তে দুৰ্দশাৰ উদ্ভৱ হ’ব।
কেইখনমান দেশৰ বাহিৰে, প্ৰতিখন দেশে জনসংখ্যা বৃদ্ধিৰ অভিজ্ঞতা লাভ কৰিছে। চীন বৰ্তমান বিশ্বৰ আটাইতকৈ জনবহুল দেশ, আৰু ভাৰত হৈছে বিশ্বৰ দ্বিতীয় সৰ্বাধিক জনবহুল দেশ। বিশ্বৰ জনসংখ্যাৰ 17% ভাৰতৰ।
ভাৰতৰ জনসংখ্যা সমস্যা সমাধানৰ উপায় Ways to solve India’s population problem
জনসংখ্যা বৃদ্ধি সীমিত কৰাৰ আটাইতকৈ সচৰাচৰ পদ্ধতিটো জন্ম নিয়ন্ত্ৰণ হোৱা দেখা যায়। অৱশ্যে, সাক্ষৰতাৰ অভাৱ আৰু সাধাৰণ আগ্ৰহৰ অভাৱৰ বাবে, পৰিয়াল পৰিকল্পনাই এতিয়ালৈকে বিশেষ সফলতা লাভ কৰা নাই।
দ্ৰুত অৰ্থনৈতিক বিকাশে নিঃসন্দেহে আমাৰ প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণ কৰিব। দৰাচলতে, জনসংখ্যা বৃদ্ধি হোৱা স্বত্বেও, চীনে দ্ৰুত বিকাশ অৰ্জন কৰিছে।
মানুহক বিশ্বাস কৰিব লাগিব যে তেওঁলোকৰ দৰিদ্ৰতা আঁতৰ কৰিব পাৰি আৰু তেওঁলোকে অধিক উপাৰ্জন থকা লোকসকলৰ দৰে একে বস্তু উপভোগ কৰিব পাৰে। তেতিয়াহে তেওঁলোকে কঠোৰ পৰিশ্ৰম কৰা আৰম্ভ কৰিব।
তদুপৰি, যদি তেওঁলোকে অনুভৱ কৰে যে বৃহৎ সংখ্যক সন্তান থাকিলে তেওঁলোক দৰিদ্ৰ হৈ থাকিব আৰু তেওঁলোকক দৰিদ্ৰ কৰি তুলিব, তেন্তে তেওঁলোকে এটা সৰু পৰিয়ালৰ নিয়ম গ্ৰহণ কৰিব।
অৱশ্যে, জনগাঁথনিগত পৰিৱৰ্তনৰ তত্ত্ব অনুসৰি, প্ৰাৰম্ভিক পৰ্যায়ত, জন্মৰ হাৰ বৃদ্ধি হ’ব পাৰে বা অতি কমেও, স্থিৰ থাকিব পাৰে, আনহাতে মৃত্যুৰ হাৰ হ্ৰাস হ’ব লাগিব। যদি এনে হয়, জন্ম নিয়ন্ত্ৰণ অৰ্থনৈতিক বিকাশৰ হাৰ বৃদ্ধিৰ সৈতে একেলগে থাকিব লাগিব।
ভাৰতৰ অৰ্থনৈতিক বিকাশত আটাইতকৈ গুৰুতৰ বাধা হৈছে ইয়াৰ দ্ৰুত গতিত বৰ্ধিত জনসংখ্যা। বৰ্তমানৰ জনসংখ্যাৰ আকাৰ হ্ৰাস কৰা সম্ভৱ নহয়। অৱশ্যে, জনসংখ্যা বৃদ্ধি হোৱাৰ হাৰ হ্ৰাস কৰা সম্ভৱ।
ভাৰতৰ জনসংখ্যা বৃদ্ধিৰ কাৰণ Reasons for India’s population growth
- ভাৰতত জনসংখ্যা বৃদ্ধিৰ এটা মুখ্য কাৰণ হৈছে উন্নত চিকিৎসা সুবিধাৰ বাবে মৃত্যুৰ হাৰ হ্ৰাস হোৱা আনহাতে জন্মৰ হাৰ স্থিৰ হৈ থাকে।
- ভাৰতৰ বহুতো ঠাইত ব্যাপক নিৰক্ষৰতাৰ বাবে মানুহে বিশ্বাস কৰে যে “শিশুসকল ঈশ্বৰৰ আশীৰ্ব্বাদ”, আৰু এনেদৰে “পৰিয়াল পৰিকল্পনা” ধাৰণাটোৰ বিৰোধিতা কৰে।
- ভাৰতৰ লোকসকলে বিভিন্ন ধৰ্ম পালন কৰে, যাৰ কিছুমানে ‘পৰিয়াল পৰিকল্পনা’ ধাৰণাটোৰ বিৰোধিতা কৰে।
- কিয়নো বেছিভাগ গ্ৰাম্য পৰিয়াল দৰিদ্ৰ, তেওঁলোকে বিশ্বাস কৰে যে এটা ডাঙৰ পৰিয়াল থাকিলে শিশুসকলক কামলৈ পঠিয়াই তেওঁলোকৰ উপাৰ্জনৰ উৎস বৃদ্ধি কৰিব।
- উন্নত চিকিৎসা সুবিধাৰ ফলত নৱজাতকৰ মৃত্যুৰ হাৰ হ্ৰাস পাইছে।
- বহুতো ভাৰতীয় পৰিয়াল ‘শিশুসকল সমৃদ্ধিৰ লক্ষণ’ বুলি অন্ধবিশ্বাসী।
- ভাৰতীয় পৰিয়ালবোৰে বিশ্বাস কৰে যে পুৰুষ শিশু এজনৰ বংশ বহন কৰাৰ বাবে দায়বদ্ধ, সেয়েহে পুৰুষ সন্তান জন্ম দিয়াৰ নিৰন্তৰ প্ৰচেষ্টাৰ ফলত মহিলা সন্তানৰ সংখ্যা বৃদ্ধি হয়।
- ঔদ্যোগিকৰণ আৰু নগৰঅঞ্চলত সুযোগৰ সম্প্ৰসাৰণৰ ফলত নগৰীয়া জনসংখ্যা বৃদ্ধি পাইছে।
- টিকাকৰণ কাৰ্যসূচীৰ জৰিয়তে মহামাৰী নিয়ন্ত্ৰণৰ ফলত মানুহৰ গড় জীৱনকাল বৃদ্ধি পাইছে।
- গ্ৰাম্য অঞ্চলত শিশুসকলক মনোৰঞ্জনৰ উৎস বুলি গণ্য কৰা হয়, সেয়েহে অধিক সন্তান জন্ম দিয়াটো এক সাধাৰণ অভ্যাস।
ভাৰতৰ আটাইতকৈ কম জনসংখ্যাৰ ৰাজ্য India’s least populated state
- Lakshadweep
- Daman and Diu
- Dadra and Nagar Haveli
- Andaman and Nicobar Islands
- Sikkim
- Chandigarh
- Mizoram
- Puducherry
- Arunachal Pradesh
- Goa
ভাৰতৰ আটাইতকৈ বেছি জনসংখ্যাৰ ৰাজ্য India’s most populous state
- Uttar Pradesh
- Maharashtra
- Bihar
- West Bengal
- Madhya Pradesh
- Tamil Nadu
- Rajasthan
- Karnataka
- Gujarat
- Andhra Pradesh
- Odisha
- Telangana
- Kerala
- Jharkhand
- Assam
- Punjab
- Chattisgarh
- Haryana
- Jammu and Kashmir
- Uttarakhand
- Himachal Pradesh
- Tripura
- Meghalaya
- Manipur
- Nagaland
- Mizoram
জনসংখ্যা বিস্ফোৰণ কি What is population explosion
“জনসংখ্যা বিস্ফোৰণ” শব্দটোৱে এটা নিৰ্দিষ্ট এলেকাত বাস কৰা লোকৰ সংখ্যা বৃদ্ধিক বুজায়। উন্নয়নশীল দেশসমূহৰ বাবে এইটো এটা গুৰুত্বপূৰ্ণ বিষয়।
তদুপৰি, চৰকাৰে এই সমস্যাসমাধানৰ বাবে পৰ্যাপ্ত ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰা নাই। তদুপৰি, ই দেশত বহুতো সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰে, যাৰ ফলত মানুহৰ বাবে বহুতো সমস্যাহয়।